Müəllif:Gülbəniz Hüseynli/Banco.az
Rusiyada maliyyə idarələri rublun məzənnəsini artırmağın yolunu tapıblar. Məsələ ondadır ki, hazırda Rusiya üçün əsas ixrac valyutasına çevrilən yuanın satış həcminin artacağı gözlənilir.
Banco.az-ın məlumatına görə, bu vəziyyəti dəyərləndirən iqtisadçılar bildirir ki, Rusiya bazarında dövlət valyutası ticarəti məhdudlaşdırılmayacaq. Rusiya Mərkəzi Bankı 2024-cü ildə Milli Təhlükəsizlik Fondunun (NWF) vəsaiti hesabına bu həcmi bərpa edəcək. Lakin müstəqil ekspertlərin fikrincə, bu plan gözlənilən nəticəni verməyə bilər. Əmtəə şirkətləri üçün sərfəli olmayan bu vəziyyət tənzimləyici birjada xarici valyuta alışını artırmalı olacaq.
Analitiklər deyir ki, bu rublun məzənnəsinə gözlənilməz təsir göstərməklə bərabər dolları ya 85-ə kimi ucuzlaşa, ya da 100 rubldan yuxarı qaldıra bilər.
Rusiya Bankının yerli fond bazarında valyuta əməliyyatlarına qayıtması son günlər birja treyderləri arasında ən çox müzakirə olunan hadisəyə çevrilib. Cari ilin avqust ayının əvvəlinə kimi Rusiya Mərkəzi Bankı Maliyyə Nazirliyinin səlahiyyətli agenti qismində “büdcə qaydası”nın icraçısı kimi üzərinə düşən vəzifələri ardıcıl surətdə yerinə yetirib.
Dövlətin dəyişən pul siyasəti fonunda milli valyutanın məzənnəsi bir dollar üçün 100 rubldan aşağı düşüb. Bu məzənnə ilə hətta birjada yuan almaq belə Milli Rifah Fondundakı ehtiyatları artırmağa kömək etmir.
Müstəqil ekspertlər hesab edirlər ki, rublun məzənnəsi nisbətən məqbul səviyyədə qalsa da, yuanı satmaqla rublun dəyərini daha da gücləndirə bilərlər.
Çin valyutasının əlavə müdaxilələri yalnız rublun məzənnəsini sabitləşdirməyə kömək edəcək.
Arikapital Management Company-nin investisiya strateqi, Rusiya Federasiyası Hökuməti yanında Maliyyə Universitetinin dosenti Sergey Suverov hesab edir ki, tənzimləyici kimi uzunmüddətli valyuta əməliyyatlarını proqnozlaşdırmaq mümkün deyil.
“Şübhəsiz ki, Rusiya ixracatçıları xarici qazanclarının ən azı 90%-ni birjada satmağa borclu olduqdan sonra valyuta satışının həcmi cəmi bir ay ərzində iki dəfə artaraq 823 milyard rubla çatıb. Bu cür effektiv statistik məlumatlara əsaslanaraq, gələn il oxşar göstəricilərin daha da yüksək ola biləcəyini güman edə bilərik.
Çox güman ki, rəsmilərimiz Asiya bazarında Rusiyanın “qara qızıl”ının qiymətinin Avropa qiymətləri ilə müqayisədə artması səbəbindən ixrac gəlirlərinin yenidən yüksək səviyyədə olacağını gözləyirlər. Bu cür nəticələr inandırıcı görünmür. Yaxın Şərqdə artan geosiyasi gərginlik səbəbindən enerji resurslarımızın dəyəri ya bir barrel üçün 100 dollara qədər yüksəldə, ya da iqtisadi tənəzzül baş verərsə, 40 dollara endirə bilər”.
Rusiya və MDB bazarlarının direktoru Valeri Tumin isə düşünür ki, Rusiyada valyuta alışlarının həcmi Milli Rifah Fondunun 2024-cü ildə əldə edəcəyi neft və qaz gəlirlərinin həcmi ilə bağlıdır.
“Yeni büdcə qaydasına əsasən, neft və qaz gəlirlərinin 1,8 trilyon rubl təşkil edəcəyi proqnozlaşdırılır. Mərkəzi Bank bu məbləğə valyuta alacaq. Bu həcmdə əməliyyatlar Rusiya valyutasını bir dollar üçün 85-87 rubla qədər gücləndirəcək. Bununla belə, Rusiyanın son pul qutusu olan Milli Rifah Fondu da eyni məbləğdə boşalacaq”,- deyə ekspert qeyd edib.
