Yəqin ki, hər birimiz ömrümüzdə bir dəfə də olsa bu hissləri yaşamışıq.  Ani emosiyalara qapılaraq, lazımsız əşyaları aldığımızı bəzən gec başa düşürük.

Bunu qəbul etməsək belə, amma marketoloqlar artıq bizim beynimizin bu və ya digər məhsula (hadisəyə) necə reaksiya verdiyinə bələddirlər. Bu məlumatlardan istifadə edərək, onlar lazımi nöqtələrə təsir etməklə, bizi daha çox alış-veriş etməyə vadar belə edə bilir. Məsələn, trend olaraq qəbul etdiyimiz faktor, əslində bizim dəbə olan bağlılığımızdan istifadə edərək; yeni nəsil telefonlar, son dəb geyimlər, avtobillər almağımıza təsir edir.

Amma marketoloqlar təkcə bunun ilə kifayətlənmir və insan beynində şüaraltı olaraq hansı proseslərin getdiyini öyrənir. Əldə etdikləri bilikləri isə həyatda əks etdirməyə başlayırlar. Bu üsul neyromarketinq adlanır.

Neyromarketinq termini, “neyrobiologiya” (sinir sisteminin quruluşu, funksiyası və inkişafı haqqında elm) və “marketinq” anlayışlarının birləşməsidir.

Terminin yaradıcısı Eyl Smit düşünür ki, neyromarketinq müştərinin əsas tələbatını öyrənə bilmək üçün ideal bir vasitədir. Neyromarketinq mütəxəssislər tərəfindən xüsusi laboratoriya şəraitində, insan beyninin bu və ya digər məhsula reaksiyasını təhlil edir. 

Məhsulun tanıtımı üçün:

Reklam

Məhz reklam çarxları hazırlanması zamanı neyromarketinqə müraciət olunur. 2017-ci ildə Mercedes-Benz Daimler üçün çəkilən reklam çarxı, insanlardan tərəfindən marağa səbəb oldu. Reklam filmində, cəngəlliklər kralı gərgin gün keçirməsinə baxmayaraq komfortlu avtomobilində bütün yorğunluqları unutduğunu nümayiş etdirir. Gündəlik gərginlikləri nəzərə alaraq, marketoloqlar "komfort" faktorundan istifadə edərək, reklam üzərindən məhz bu üsulla insanların beyninə təsir etmək istəyiblər.  

Filmlər

Müəyyən bir ekran əsəri yaradılan zaman rəngarəng səhnələr, xüsusi effektlərin əlavəsi və sairə insanların beyninə təsir məqsədi ilə düzənlənir. Hər hansı bir filmin sonluğunu çəkmək üçün, rejissorlar neyromarketinq üsuluna müraciət edir.

Innerscope Research, maraqlı bir təcrübə keçirib. Bir qrup insana, filmlər nümayiş etdirilib. Bu zaman, hər birinin ürək döyüntüsü, tənəffüsü və gözlərinin hərəkəti belə təhlil edilib. İzləyicilər tərəfində, ən güclü reaksiyalar “Qərib dənizinin quldurları 3” filminə baxan zaman qeydə alınıb. Bu fakt olaraq, filmin ilk həftəsonları ərzində 90 milyon baxış sayı toplaması ilə təsdiqlənib.

Vizual görüntü və dizayn tərtibatı

Hər bir məhsulun vizual olaraq görüntüsü onun insanlar tərəfindən necə qəbul edilməsinə təsir edə bilir. Məsələn hər hansı bir qida məhsulunun dizaynı tərtib edilərkən, onun insanlarda iştah reseptorlarına edə biləcəyi təsir müəyyən edilir. Vizual görüntü, dad və qoxunu ötürə bilməsə də rəng çalarının və qablaşdırmanın dizaynı önəm daşıyır. Məsələn; insanlar daha çox piştaxtalarda parlaq qablaşdırma üzərində həkk olunan qızardılmış məhsulları bəyənib alır.  Ən əsas rəng olaraq isə marketinq mütəxəssisləri qırmızı rəngə üstünlük verir.  Bu rəng vizual olaraq bəyənilərək, məhsulun seçilməsini təmin edir. Lakin bu o demək deyil ki, digər rənglərə daha az müraciət edilir. Hər hansı şirkətin fəaliyyət konseptinə uyğun olaraq daha soyuq çalarlardan istifadə, şirkətin professionallıq göstəricisinin əks etdirə bilər. Elektron avadanlıqların satışı ilə məşğul olan şirkətlər, dizayn tərtibi zamanı metal çalarlardan istifadə edir; Apple şirkətinin məhsulları buna misaldır.

Təhlil zamanı müəyyən edilən əsas göstəricilər;

Səs

Alış-veriş zamanı musiqi sədaları, insanların daha çox alış-veriş etməsinə təkan verən faktorlardan biridir.  Qulağa xoş gələn ifa və ya mağazanın üslubuna uyğun seçilən musiqilər səsləndirilməsi, marketinq mütəxəssislərinin bilavasitə “səs duyumu” üzərindən satış qabiliyyətinin artırılma məqsədi ilə həyata keçirilir.

Qoxu

Sirr deyil ki, hər hansı bir məhsulun qoxusu onun daha çox müştəri cəlb etmə qabiliyyətini müəyyən edə bilir. Ləziz təamların satıldığı mağazada ətrafa yayılan, sobadan yenə çıxan çörəyin ətri insanların digər məhsulları almasına da, təsir edə bilir. Öncə qeyd edildiyi zaman, bəzən hər hansı bir məhsulun vizual görüntüsü və ya qoxusu, onun dad göstəricisi kimi də, dəyərləndirilə bilər.

Dad

Həmçinin oxu: Neyro-Marketinq nədir?

Vizual və qoxu kimi faktorları bir kənara qoysaq, qida məhsullunun qiymətləndirilməsi və alınmasını məhz dad reseptorlarının fəaliyyəti müəyyən edir. Neyromarketoloqlar bir sıra təcrübələr apararaq insanları aldatmaq məqsədi ilə alışqanlıq yaradan, zərərli əlavələrin qatqısını araşdırıb. Bəzi tanınmış qida brendlərinin belə, bu qatqılardan istifadə edərək, qidanın olduğundan daha da ləzzətli göstərib, satış qabiliyyətini artırır. Bu da, heç xoşa gələn bir hal deyil.

Həmçinin oxu: Unudulmuş Marketinq araşdırmaları

Neyromarketinq insan beynini təhlil edərək, məlumatları bazarda təqdim olunan hər hansı məhsulun aktiv satışı üçün istifadə edir. Tələbat prinsiplərini məhz təhlillər vasitəsi ilə öyrənərək, məhsulları dünya miqyasında belə tanınmış brendə belə çevirə bilir.