Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 2018-ci il 21 dekabr tarixli, 427 saylı Fərmanına əsasən “Xarici ticarət iştirakçılarının “Yaşıl dəhliz” buraxılış sistemindən daimi istifadə hüququnu əldə etməsi, həmin hüququn dayandırılması, ləğvi və bərpası Qaydası” təsdiq edilib.
Ümumilikdə gəlin nəzər salaq "Yaşıl Dəhliz" nədir?
Yaşıl Dəhliz – şəffaf vergi partnyorluğu əsasında fəaliyyət göstərən vergi ödəyiciləri üçün fərdi və sürətli xidmətlərin göstərilməsi prinsipidir.
Yaşıl Dəhliz kimlər üçündür?
Aşağıdakı meyarlara cavab verən vergi ödəyiciləri “Partnyor vergi ödəyicisi statusu” əldə edə bilər:
-vergi hesabatlarını Vergi Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş müddətlərdə təqdim edən;
-vergiləri tam həcmdə və vaxtında ödəyən;
-muzdlu işçilərininin sayını və əmək haqlarını düzgün bəyan edən;
-mühasibat uçotunu beynəlxalq və ya milli uçot standartlarına əsasən aparan;
-gücləndirilmiş elektron imzaya sahib olan və yazışmaların elektron şəkildə aparılmasına üstünlük verən;
-saxta sənədlər (o cümlədən ciddi hesabat sənədləri) qəbul və təqdim etməyən (əmtəəsiz əməliyyatlar aparmayan);
-son 3 il ərzində iqtisadi sahədə cinayətin törədilməsinə görə barəsində cinayət təqibi aparılmayan (bəraətverici əsaslarla icraatına xitam verilmiş cinayət işləri istisna olmaqla)
Yaşıl Dəhlizə qoşulmağın qaydaları?
Yaşıl Dəhlizə həm Vergilər Nazirliyinin, həm də vergi ödəyicisinin təşəbbüsü ilə qoşulmaq mümkündür. Vergilər Nazirliyi mütamadi olaraq qeyd olunan meyarlara cavab verən vergi ödəyicilərini müəyyən edir və onlara “Partnyor vergi ödəyicisi statusunun əldə edilməsi barədə” unikal koda malik bildiriş verir.
Vergi ödəyicisi Partnyor vergi ödəyici statusunun əldə olunması üçün vergi orqanlarına müraciət etdikdə, həmin müraciət vergi orqanlarının müvafiq struktur vahidi tərəfindən araşdırılır, vergi ödəyicisinin fəaliyyəti göstərilən meyarlara uyğun gəldiyi halda ona “Partnyor vergi ödəyicisi statusunun əldə edilməsi barədə” bildiriş verilir, uyğun gəlmədiyi halda isə onun fəaliyyətinin göstərilən meyarlara tam və ya qismən uyğun olmaması barədə məlumat verilir.
Yaşıl Dəhliz bizə nə verəcək?
Ölkədə qeyri-neft sektorunun, aqrar sahəsinin inkişafı istiqamətində davamlı görülən işlər, bütün sahələrdə istehsalın dayanıqlı artımı təmin olunacaq. “Yaşıl dəhliz” buraxılış sistemi ilə bağlı imzalanan son Fərman kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracı sahəsində atılan ən mühüm addımlardan biridir. Bu ölkədə həyata keçirilən islahatların növbəti mərhələsidir.
Ən əsas idxal-ixrac əməliyyatları zamanı gömrük rəsmiləşdirilməsinin asanlaşdırılmasına, şəffaflığın təmin olunmasına şərait yaradacaq. Bəyannamələrin mallar gəlmədən öncə elektron qaydada ötürülməsi, əlavə vaxt itkisinin və məsrəflərin qarşısını alacaq.
2025-ci ildən sonrakı dövr üçün xarici ticarətdə Kiçik və Orta Biznesin payının 40%-ə çatdırılması nəzərdə tutulur. Bu baxımdan xarici ticarət iştirakçılarının fəaliyyətinin gömrük tənzimlənməsində “Yaşıl Dəhliz” buraxılış sisteminin tətbiqinin xüsusi rolu var və olacaq.“Yaşıl Dəhliz” mexanizminin tətbiqi buraxılış zamanı gömrük nəzarəti tədbirlərinin optimallaşdırılması, gömrük rəsmiləşdirilməsinin daha çevik aparlamasına şərait yaradacaq.
O cümlədən, yeni qaydalar xarici ticarətin iştirakçılarına, o cümlədən fermerlərə “Yaşıl dəhliz”dən daimi istifadə hüququ verir.
Kənd təsərrüfatı məhsullarının gömrük keçid məntəqələrindən sürətli keçidini təmin edir. “Yaşıl Dəhliz” kənd təsərrüfatı məhsulları xarici bazarlara daha keyfiyyətli və tez çatdırılmış olur. Yeni qaydalar xarici bazarlarda Azərbaycanın kənd təsərrüfatı məhsullarının rəqabət qabiliyyətini də artıracaq. Sürətli keçid imkanlarının verilməsi nəticəsində ticarət asanlaşacaq, xarici bazarlarda yaranmış fürsətlər daha çevik dəyərləndiriləcək.
Müəllif: Səbuhi İsazadə
