Müəllif: Gülnar Əhmədli, Banco.az
İkebana Yaponiyada yaranan, nəsildən-nəslə ötürülən, təbiətlə əlaqə saxlamağı və yaradıcılığı ifadə etməyi hədəfləyən dəyərli bir ənənədir. Bu çiçək aranjimanı sənəti bu gün yapon estetikasını və fəlsəfəsini əks etdirən yüksək sənət növünə çevrilib. Cəsarətli və minimalist dizaynlarından avanqard kompozisiyalarına qədər ikebana yenilikçi ruhu və müasir üslubu özündə birləşdirir.
İkebana nədir?
Kado kimi də tanınan ikebana "çiçəklərin yolu" deməkdir və Yaponiyaya məxsus ənənəvi sənət növüdür. Çiçəklərin və digər təbii materialların stilizə edilmiş düzülüşünə əsaslanan bu sənətin VI əsrə qədər uzanan tarixi var.
Yaponiyada Buddizmin yayılması ilə başlayan bu proses zamanla daha rəsmi bir sənət növü olan ikebanaya çevrildi. İkebana Buddist köklərə malik olsa da, Yaponiyanın təbiətlə dərin bağlarından ilhamlanan bir ənənədir.
15-16-cı əsrlərdə Buddizmin təsiri altında ikebana yapon mədəniyyətinin digər növləri ilə yanaşı daha qabarıq şəkildə özünü büruzə verdi. 18-ci əsrdə isə artıq ikebana yaponların boş vaxtlarında etdikləri ən vacib fəaliyyətlərdən birinə çevrilməyi bacardı.
İkebana nə üçün istifadə olunur?
İkebanada çiçəklər sadə və minimal yanaşma ilə düzülür. Bu, onların təbii gözəlliyini ön plana çıxarır. Bu tənzimləmələrdə simmetriyadan çox asimmetriya və doluluqdan daha çox boşluq vacibdir. İkebana çiçəkləri qaba qoyarkən təbiəti əks etdirməyi hədəfləyir və bu prosesdə tarazlığın, harmoniyanın və davamlılığın gözəlliyini ifadə edir. Bu yanaşma Qərb üslublu çiçək kompozisiyalarından fərqlənir. Qərbdə simmetriya və müxtəliflik ön planda olarkən ikebanada məqsəd daha az materialla daha dərin məna yaratmaqdır.
Hansı çiçəklərdən hazırlanır?
İkebana hazırlayarkən ənənəvi olaraq Yaponiyaya məxsus bitkilərdən istifadə olunur (gilas çiçəkləri, xrizantema, bambuk kimi bitkilər). Bununla belə, bu gün müasir ikebana mövsümündən və istifadə ediləcək qabın ölçüsündən asılı olaraq bir çox müxtəlif çiçəkləri əhatə edə bilir. Həmçinin, ikebanada mövsümü olmayan çiçəklərdən də istifadə etməyə üstünlük verilir.
İkebana necə hazırlanır?
Ohara ikebana məktəbində kompozisiyalar üç əsas orqandan ibarətdir: subyekt (shushi), obyekt (kyuaku shi) və ikinci dərəcəli (chu kanshi). Bunlar kenzan adlanan çiçək tutacaqları ilə dayaz qablara yerləşdirilir. Burada subyekt ən uzun gövdədir və o kompozisiyanın mərkəzini təşkil edir. Obyekt subyektin uzunluğunun təxminən üçdə birini təşkil edir. Ön mərkəzdə yerləşir və kompozisiyanın tamamlanmasında böyük rol oynayır. İkinci dərəcəli cisimlər kompozisiyanın tamamlayıcı elementləridir və subyektlə obyekt arasında yerləşirlər.
Bu əsas prinsiplər təbiətlə daha dərin əlaqə yaradarkən yaradıcılığınızı ifadə etmək üçün sizə bir yol təqdim edir.
Bizi sosial şəbəkələrdən izləyin!!
