Azərbaycanda kənd təsərrüfatı sektoru ölkə iqtisadiyyatında əhəmiyyətli yer tutur. Son illərdə bu sahədə bir sıra dəyişikliklər müşahidə olunur.
Banco.az Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən xəbər verir ki, son statistik məlumatlara əsasən, yun istehsalında müəyyən azalmalar baş versə də, bəzi rayonlarda artım qeydə alınıb. Bununla yanaşı, iribuynuzlu mal-qaranın sayında davamlı azalma müşahidə edilib.
Yun istehsalının dinamikası
2024-cü ilin yanvar-oktyabr aylarında ölkədə 14,8 min ton yun istehsal olunub. Bu göstərici ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2,1% azalma deməkdir. Bununla belə, bəzi rayonlarda yun istehsalında artım müşahidə edilib.
- Qubadlıda 44,4%,
- Xızıda 42,9%,
- Mingəçevirdə isə 40% artım qeydə alınıb
Eyni zamanda, Qəbələ rayonunda istehsal 41,9%, Sumqayıt şəhərində isə 41,7% azalıb. Bu da göstərir ki, ölkədə yun istehsalı stabil artım göstərməsə də, müəyyən rayonlarda bu sahədə inkişaf tendensiyası var.
2025-ci ilin yanvar ayının 1-i vəziyyətinə təsərrüfatlarda 691 baş iribuynuzlu mal-qara (ondan 291 baş inək və camış), 1514 baş qoyun və keçi, 29 baş donuz mövcud olub.
Gəncə şəhərində 2024-cü ilin yanvar-dekabr aylarında heyvandarlıq bölməsində 224,0 ton ət diri çəkidə, 690,0 ton süd, 1215 min ədəd yumurta, 2,0 ton yun istehsal edilmişdir. 2023-cü ilin müvafiq dövrünə nisbətən ət istehsalı 52,0 ton (30,2 faiz), yumurta istehsalı 210 min ədəd (20,9 faiz) artmış, süd istehsalı 21,0 ton (3,0 faiz), yun istehsalı isə 1,0 ton (33,3 faiz) azalıb. Qeyd edək ki, Azərbaycan bu sahənin inkişafı üçün Çin, Avstraliya və Qazaxıstanın təcrübəsini öyrənməyi planlaşdırır . Bununla yanaşı, Sumqayıt Kimya Sənaye Parkında yerləşən Yunəyirici-Boyaq Fabriki ildə 1500 ton çirkli yun emal etmək gücünə malikdir. Bu fabrikin fəaliyyəti yunun yuyulması, qurudulması, daranması, əyirilməsi və boyanması proseslərini əhatə edir.
Mal-qara sayında azalma trendi
2025-ci il yanvarın 1-nə olan statistikaya əsasən, ölkədə 2 459,7 min baş iribuynuzlu mal-qara var. Bunun 1 223,1 min başını inək və camışlar təşkil edir. Ümumilikdə, bu göstərici əvvəlki illə müqayisədə azalma deməkdir. İribuynuzlu mal-qaranın 49,7%-ni inək və camışlar təşkil edir.
Əvvəlki illərlə müqayisə edərkən bu azalma tendensiyası açıq şəkildə görünür. 2023-cü ilin iyul ayına olan statistikaya əsasən, ölkədə 2 545,3 min baş iribuynuzlu mal-qara var idi Bu, bir il ərzində 4,1% azalma deməkdir.
2023 və 2024-cü illərin müqayisəli təhlili
Son statistik məlumatlar göstərir ki, Azərbaycanda yun istehsalı və iribuynuzlu mal-qaranın sayı üzrə müəyyən azalmalar müşahidə edilir. Bununla belə, bəzi regionlarda yun istehsalında ciddi artımlar var, bu da regional fərqlərin əhəmiyyətini ortaya qoyur. İribuynuzlu mal-qaranın sayının azalması isə ölkədə heyvandarlıq sektorunun inkişafı üçün yeni yanaşmalar tələb edir.
Əgər bu istiqamətdə daha geniş islahatlar həyata keçirilərsə, qarşıdakı illərdə yun istehsalında və heyvandarlıq sahəsində daha sabit və müsbət dəyişikliklər müşahidə oluna bilər.
