"Həyatım boyunca, mümkün olan hər bir anını oxuyaraq keçirməmiş tək bir müdrik insan belə tanımadım "; Berkshire Hathaway-in sədr köməkçisi Charlie MUNGER bir zamanlar belə demişdi.
Banco.az olaraq bu dəfə maliyyə mövzusunda yazılan kitablar haqqında danışmaq istədik. Əlbəttə saysız kitab mövcuddur və hamısını əks etdirmək mümkün deyil.
Business Insider mütləq oxunması lazım olan bəzi maliyyə kitablarının siyahısını hazırlamışdır. Biz də bunlar arasında 14 kitab seçdik, ümid edirik faydasını görəcəksiniz.
1. Qara Qu quşu - Nassim Nicholas Taleb
Orijinal adı: The Black Swan
Qismən yazıçısı, qismən birjaçı və investor şəxsiyyətinə sahib Livanda doğulan Taleb (özünü bir Osmanlı vətəndaşı olaraq təyin edir), "Qara Qu quşu" deyimiylə; olması ehtimal olunmayan, lakin baş tutduğunda təsiri çox böyük olan və bir dəfə baş verdikdən sonra, onu daha az təsadüfi edəcək bir şərh uydurduğumuz hadisələri nəzərdə tutur.
İstər, siyasət və iqtisadiyyat tarixində olsun, istərsə də elm və texnologiya tarixində olsun, arxasında iz buraxan demək olar, bütün hadisələrin bir "Qara Qu quşu" olduğunu xatırladır.
(Kitab 27 dilə çevrilmiş və New York Times-da çox satanlar siyahısında uzun müddət qalmışdır.)
2. Qərar Alma Cəsarəti - Ben Bernanke
Orijinal adı: The Courage to Act: A Memoir of a Crisis and its Aftermath
"Sualların sürəti kəsilməyə başladığında senator Reidə baxdım, iki əliylə üzünü ovuşdururdu. Sonda danışdı:" Hörmətli cənab Prezident, cənab nazir. Bu gecə buraya gəldiyiniz və vəziyyəti bizlərə izah edib suallarımızı cavablandırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Faydalı oldu. Bizim gətirdiyimiz şərhləri və reaksiyamızı dinlədiniz. Lakin kimsə yanılmasın. Burada sizə deyilənlər, qətiliklə Konqresin bu cəhdimizə dəstək verdiyi mənasını vermir. Mən bu nöqtəni bütün açıqlığıyla dəqiqləşdirmək istəyirəm. Bu sizin qərarınız və sizin məsələnizdir. ""
3. Adi səhmlər, qeyri-adi gəlirlər - Philip A. Fisher
Orijinal adı: Common Stocks and Uncommon Profits
"Bu səhifələrdə sizə də ən az mənim qədər faydalı olacaq çox sayda ləl-cəvahirat tapa bilərsiniz." - Kenneth L. Fisher, Forbes Yazarı.
Böyük bir hörmət və heyranlıq duyulan Philip Fisher bütün dövrlərin ən məşhur sərmayəçiləri arasındadır. Az qala əlli il əvvəl ortaya qoyduğu investisiya fəlsəfəsi günümüzün professional maliyyəçiləri tərəfindən araşdırılıb tətbiq edilməklə qalmır, eyni zamanda çoxu tərəfindən əsas kitab olaraq da qəbul edilir.
4. Ağıllı investor - Benjamin Graham
Orijinal adı: The Intelligent Investor
Bu kitabın ən qeyri-adi xüsusiyyətlərindən biri şirkətlərin güclü və zəif istiqamətlərini ortaya çıxarmasıdır. Müəyyən xüsusiyyət və qiymət cazibəsi şərtlərinə uyğun şəkildə hazırlanmış investisiya portfeli yaradılmasına işıq tutmaq məqsədilə, çox sayda səhmlər cütünün müqayisəsindən istifadə edilmişdir. Ağıllı İnvestor, müvəffəqiyyətli investisiya etmək üçün oxuduğunuz ən əhəmiyyətli kitab ola bilər.
5. Məşğulluq, Faiz və Pulun Ümumi Nəzəriyyəsi - John M. Keynes
Orijinal adı: General Theory of Employment, Interest and Money
"Ölkələr, həyata keçirdikləri ölkədaxili siyasətlərlə tam məşğulluğu təmin etməyi öyrənsələr, bir ölkənin öz maraqları çərçivəsində qonşularına qarşı qura biləcəkləri əhəmiyyətli iqtisadi güclərə də ehtiyac qalmayacaqdır. Hətta uyğun şərtlərdə beynəlxalq əmək bölgüsü və beynəlxalq borc vermə imkanı hələ mümkün ola biləcəkdi. "
6. Birjada Təsadüfi Seyir - Burton G. Malkiel
Orijinal adı: A Random Walk Down Wall Street
"İnvestisiya sahəsində son 50 ildə yazılmış həqiqətən yaxşı kitabların sayı çox deyil. Əlinizdəki kitab gerçək mənada klassik kateqoriyaya girməyə layiqdir." - Forbes
"İlk nəşr olunduğu gündən bu yana minlərlə investorun yolunu açan gerçək bir klassik ... Kitabı oxumuş belə olsanız, zaman zaman göz atarak məlumatlarınızı yeniləyə bilərsiniz." - Chicago Tribune
7. Millətlərin sərvəti - Adam Smith
Orijinal adı: The Wealth of Nations
Bu kitab üçün həqiqətən çox bir şey söyləməyə ehtiyac yoxdur; çünki özü "İqtisadın açılış kitabı" olaraq tanınır. İqtisadçı Adam Smithin bu kitabı, müasir iqtisadiyyat sahəsində ilk əsərdir.
8. Yalançının Pokeri - Michael Lewis
Orijinal adı: Liar's Poker
Michael Lewis Wall Streetin başlıca investisiya şirkətlərindən biri olan - Salomon Brothers'də işə başladığında, Princeton'ı bitirmiş və London School of Economics'dən hələ yeni məzun olmuşdu. New Yorkda praktikant olaraq işə başlayan Lewis, üç il içində Londonda təhvil satıcılığına yüksəlir və şirkət adına milyonların arxasınca qaçarkən, müasir dövrü pul qazanma fürsətinə çevirir. Yalançının Pokeri o parlaq illərin zirvəsinə çıxır və səhnə arxasında Amerika iş dünyasının xüsusi və fırtınalı görünüşü yer alır.
Michael Lewisin İzah etdikləriylə, Yalançının Pokeri unikal ehtiras, acgözlük və mərhəmətsiz bir sərvətə bağlı maarifləndirici və əyləncəli bir əhvalatdır.
"Çox diqqət çəkici və canlı ... Bir dövrü olduğu kimi ifadə edən nadir əsərlərdən biridir." - Fortune
9. Birjada Tek Başına - Peter Lynch
Orijinal adı: One Up on Wall Street
Lynch ABŞ-da 600.000 satışı olan və 6 dilə çevrilən bu ilk best seller'ində, özünə rəhbərlik edən fəlsəfəni izah edir. Peter Lynch pul qazanmağı bilir. Birjanın jargonunu, rəqəmləri, mərhələləri, dönüş nöqtələrini və daha bir çox şeyi izah edir.
"Çox sözə ehtiyac yoxdur." Birjada Tek Başına "uzun illər əllərdən düşməyəcək, mükəmməl bir əsərdir." - Business Week
10. Fövqəladə Kütləvi yanılmalar və kütləninin Çılgınlığı - Charles Mackay
Orijinal adı: Extraordinary Popular Delusions and the Madness of crowds
Bu kitab ticarət fəndləri və kütləvi davranışlarının maliyyə bazarları üzərindəki bəzən sevindirən, bəzən kədərləndirən təsirini araşdırmaq üçün, iki investisiya klassikini bir-biri ilə əlaqələndirir. Kitab bizi 1834'dəki Lale Çılgınlığından (lalələrin qızıldan daha yüksək qiymətə alınıb satıldığı dövr) alıb, 1720'deki South Sea 'balonu'na aparır. Qiymət mütəxəssisi Martin S. Fridson'ın kitabı həqiqətən də maraqlı, əyləncəli və qətiliklə intriqaçıdır.
11. Barbarlar Qapida - Bryan Burrough & John Helyar
Orijinal adı: Barbarians at the Gate
Bryan Burrough və John Helyar'ın romanlaşdırdıqları bu gerçək əhvalatı oxuyarkən dünyanın əslində başqa cür döndüyünü görəcəksiniz. New York Times ən çox satanlar siyahısında altı ay ərzində zirvədən enməyən Barbarlar Qapıda, Camel, Winston və Salem siqaretləri ilə yemək-içki sektorunda bir çox dünya markasının istehsalçısı RJR Nabisco'nun Wall Streeti ayağa qaldıran satış əhvalatını izah edir.
"Daha yaxşı bir hekayə xəyal edilə bilməz ... və daha yaxşı bir izahat ola bilməzdi." - Chicago Tribune
12. Ajiotaj, Panika və Çöküş (Maliyyə böhranları tarixi) - Charles P. Kindleberger
Orijinal adı: Manias, Panics, And Crashes
İlk dəfə 1978-ci ildə nəşr olunan bu kitab ümumiyyətlə İkinci Dünya Müharibəsinin əvvəlində yaşanan böhranları ələ alırdı. Oktyabr 1987-ci ildə Qara Bazar ertəsi deyə bilinən birja böhranından sonra, bu inkişafları da əks etdirən və 1880-1893 arasındakı dövrə aid araşdırmanı da ehtiva edən iş, 1989-cu ildə ikinci dəfə nəşr olundu. Yanvar 1990-cı ildə baş verən və 90-cı illərdə davam edən Yapon böhranı isə üçüncü basqının edilməsinə səbəb oldu. Yazarın ölümündən əvvəl edilən son nəşrində isə Meksikada və Şərqi Asiyadakı böhranların ortaya çıxardığı problemlərin də yer verildiyi "Ajiotaj, Panika və Çöküş" bu sahədə klassik bir əsər halına gəldi.
"Gələcək illərdə Kindleberger'in kitabını təkrar təkrar oxumadığınız üçün peşman ola bilərsiniz." - Paul A. Samuelson, Massachusetts Institute of Technology
13. Sürətli və Yavaş Düşünme - Daniel Kahneman
Orijinal adı: Thinking Fast and Slow
Rasional mühakimə və qərar qəbulunu sorğulayan psixologiya işiylə 2002 Nobel İqtisadiyyat Mükafatına layiq görülən Daniel Kahneman, çağımızın ən əhəmiyyətli mütəfəkkirlərindən biridir. Fikirləriylə iqtisadiyyat, tibb və siyasət daxil olmaqla, bir çox sahəyə təsiri olan yazar, bu kitabda illərdir davam etdirdiyi araşdırmaların nəticələrini bir araya gətirir.
Oxucuyla canlı bir söhbətə girən yazar, hislərimizə nə zaman güvənib güvenmeyeceğimizi və yavaş düşünmənin nə vaxt daha yaxşı olacağını öyrədir. İş və şəxsi həyatımızda seçimlerimizi necə etdiyimizi və başımıza tez-tez dərd açan zehni səhvlərdən qorunmanın fərqli texnikalarından necə istifadə edəcəyimizi göstərir. "Sürətli və Yavaş Düşünmə" düşünməklə əlaqədar düşüncələrinizi sonsuza qədər dəyişdirə bilər.
14. Tanrılara Qarşı (Riskin Fövqəladə tarixi) - Peter Bernstein
Orijinal adı: Against the Gods
"Möhtəşəm tarixi bilgiləri və riskin günümüzdəki halı ilə əlaqədar fövqəladə məlumat təcrübəsiylə Peter Bernstein, bizi "Tanrılara Qarşı"ilə tanış edir. Maliyyə dünyasına belə bir şey bu il və sonsuza qədər gəlməyəcək. Sözlərimi diqqətlə seçirəm:" Heç kim qaçırmamalıdır. "- John Kenneth Galbraith, Harvard Universiteti
"İddialı və sürükləyici ... Bernstein bizlərə, insanlığı batil inancların və taleyə inanmanın boğucu hakimiyyətindən qurtaran gerçək humanistlər olaraq gördüyü, özlərini ehtimal hesablarına həsr etmiş elm insanları ilə böyük bir görüş yaratmışdır." - New York Times
