Müəllif:Mehin Qasımova/Banco.az
Bu gün Çinin avtomobil sənayesi bütün dünyada mövcudluğunu sürətlə genişləndirir və bu da ənənəvi köhnə avtomobil istehsalçılarının üstünlüyünü pozur. 2022-ci ildə Çin Almaniyanı keçərək ikinci ən böyük avtomobil ixracatçısı oldu. 2023-cü ilin ilk altı ayı ərzində o, Yaponiyanı sıradan çıxararaq, dünyanın ən böyük avtomobil ixracatçısı ünvanına iddialı olaraq liderliyini nəinki qoruyub saxladı, hətta üstələdi.
Çin Sərnişin Avtomobil Assosiasiyasının məlumatına görə,2023-cü ildə Çinin xaricə avtomobil satışı 5,26 milyon avtomobilə çatıb. Bu rəqəm Yaponiya istehsalı olan avtomobillərin ixracından bir milyon artıqdır. Yaponiyanın son rəsmi məlumatlarına görə, ölkə 2023-cü ilin ilk 11 ayı ərzində xaricə dörd milyondan az avtomobil göndərib.
Beləliklə, Çinin ixracatında bu artımın arxasında nə dayanır?
Davam edən geosiyasi gərginliklər, xüsusən də Rusiya-Ukrayna münaqişəsi Çinin ən böyük avtomobil ixracatçısı kimi yüksəlməsində mühüm rol oynayıb. Çinli avtomobil istehsalçıları müharibədən sonra Qərb avtomobil istehsalçılarının buraxdığı boşluğu doldurmağa səy göstərirlər. Onlar 2022-ci illə müqayisədə 2023-cü ildə Rusiyada avtomobillərin sayını 5 dəfə çox sataraq, Ukrayna münaqişəsindən sonra Qərb rəqiblərinin ölkəni tərk etməsindən yararlandılar. Rusiya bazarındakı bu misilsiz uğur Çin avtomobil istehsalçılarının çevikliyini və uyğunlaşma qabiliyyətini əks etdirir. Elektrikli avtomobillərdə (EV) qlobal lider kimi tanınmasına baxmayaraq, dünyanın ən böyük ixracatçısı kimi Çinin hökmranlığına təkan verən tələbin artması, əsasən, Rusiya və Meksikada ənənəvi qazla işləyən avtomobillərdən qaynaqlanır. Bəzi qlobal bazarlarda qazla işləyən avtomobillərə tələbin azalması ilə əlaqədar ölkədə fabrikləri olan Çin avtomobil istehsalçıları bu bazarların xüsusi ehtiyaclarını ödəmək üçün istehsal imkanlarından istifadə etdilər. Çinli istehlakçılar ekoloji cəhətdən təmiz avtomobillərə doğru sürətlə irəliləyirdilər, bu da bəzi avtomobil istehsalçılarını diqqətlərini ixraca yönəltməyə sövq edir.
Çağırışlar və Mübahisələr
Çinin diqqətəlayiq uğuruna baxmayaraq, böyük avtomobil bazarlarında Çin avtomobillərinin onların bazarlarına daxil olması ehtimalı ilə bağlı narahatlıqlar yaranıb.Birləşmiş Ştatlar Çin avtomobillərinin idxalına qadağanedici tariflər tətbiq edərkən, Avropa Birliyi ucuz Çin elektrikli avtomobillərini hədəf alan anti-subsidiya araşdırmasına başlayıb. Pekin bu addımları proteksionist kimi tənqid edib və qlobal avtomobil bazarındakı mövqeyini müdafiə edib.
Qazla işləyən avtomobillər Çinin son ixrac uğurunun əsas göstəricisi olsa da, növbəti dalğa elektrikli avtomobillərin və hibridlərin daha yüksək nisbətini əhatə etməyə hazırlaşır.
Çinin dünyanın aparıcı avtomobil ixracatçısı olmaq yolu Pekinin sənaye siyasətinin və strateji investisiyalarının sübutudur. Çin uzun müddətdir ki, qlobal miqyasda ən böyük avtomobil bazarı və istehsal mərkəzi olsa da, son illərə qədər onun artımı əsasən xarici avtomobil istehsalçıları tərəfindən idarə olunurdu.Lakin yerli istehsalçılara dövlətin dəstəyi və elektrik avtomobillərinin satışına subsidiyalar onun transformasiyasında mühüm rol oynadı.Çinin dəyişən bazar dinamikasına uyğunlaşmaq, ənənəvi benzinlə işləyən avtomobillərə olan tələbatı ödəmək, elektrik və hibrid seqmentlərdə iştirakını genişləndirmək qabiliyyəti onun qlobal səhnədəki mövqeyini möhkəmləndirdi.
Bizi sosial şəbəkələrdən izləyin!!
