Müəllif: Gülnar Əhmədli, Banco.az
Dünyanın bir çox ölkələrinin öz valyutaları var. Bu valyutalar ölkələrin mədəniyyətini, iqtisadi vəziyyətini və tarixini əks etdirir. Bu valyutalar ölkələrin iqtisadi fəaliyyətini qiymətləndirmək üçün mühüm alət kimi istifadə olunur. Dünyada 200-dən çox valyuta var və bu valyutaların dəyəri daim dəyişir. Buna görə də, bir ölkəyə sərmayə qoyarkən, o ölkənin valyutasını və məzənnələrini nəzərə almaq vacibdir. Bundan əlavə, səyahət etmək istədiyiniz zaman başqa ölkənin valyutasından istifadə etməli olursunuz. Ölkənin valyutasının dəyəri valyuta məzənnələri ilə müəyyən edilir. Beləliklə, valyutanızı başqa ölkənin valyutası ilə dəyişdirmək istədiyiniz zaman, cari məzənnə nə olursa-olsun, onu alacaqsınız. Ona görə də valyuta məzənnələri qlobal iqtisadi münasibətlərdə mühüm rol oynayır.
Qlobal miqyasda ən çox istifadə edilən valyutalar ABŞ dolları və avrodur. Bu valyutalar ABŞ və Avropa ölkələrində, eləcə də bir çox başqa ölkələrdə rəsmi pul vahidi kimi qəbul edilir. Bu iki valyutadan sonra Britaniya funtu, Yaponiya yeni və Avstraliya dolları gəlir. Bundan əlavə, Çin yuanı və Kanada dolları dünyada tez-tez istifadə olunan digər valyutalardır.
Həmçinin oxu: Dünyada ən çox hansı valyutalardan istifadə olunur?
1. Amerika Dolları (USD)
ABŞ dolları dünyada ən çox istifadə edilən valyutadır. ABŞ dolları orta gündəlik həcm baxımından ən çox satılan valyutadır. ABŞ dollarının gündəlik ticarət həcmi 7,5 trilyon dollardır. ABŞ dolları həm də qlobal ehtiyat valyutası hesab olunur və bütün dünya üzrə mərkəzi və kommersiya bankları tərəfindən ehtiyat kimi saxlanılır. Əmtəə ticarəti, xüsusilə qızıl kimi əmtəələr, adətən ABŞ dolları ilə qiymətləndirilir.
ABŞ dollarının dəyəri ABŞ iqtisadiyyatının performansından asılıdır. Bundan əlavə, ABŞ dolları qlobal valyuta olduğundan onun dəyərinə xarici amillər də təsir edir.
2. Avro (EUR)
Avro Avropa İttifaqının 19 ölkəsinin rəsmi valyutası kimi istifadə olunur. Dollardan sonra gündəlik ticarət həcmi ən yüksək olan ikinci valyutadır. Avro Avropa Mərkəzi Bankı tərəfindən buraxılır.
3. Yapon yeni (JPY)
Yapon yeni Yaponiyanın rəsmi pul vahididir. Orta gündəlik ticarət həcmi 1.25 trilyon dollardan çoxdur ki, bu da qlobal ehtiyatların 4,9%-ni təşkil edir. Yapon yeni Yaponiya Bankı tərəfindən çap olunur. Yapon yeni maliyyə bazarında qeyri-müəyyənlik dövründə təhlükəsiz sığınacaq kimi istifadə olunur.
4. Britaniya funt sterlinqi (GBP)
Funt sterlinq Böyük Britaniyanın rəsmi valyutasıdır. Böyük Britaniya həm də forex (FX) ticarəti üçün əsas mərkəzdir. London ticarət sessiyası gündəlik dövriyyənin 40%-dən çoxunu təşkil edir. Funt sterlinq dünya üzrə ən çox satılan dördüncü valyutadır, orta gündəlik dövriyyəsi 442 milyard dollardan çoxdur. O, həm də xarici mərkəzi bankların etibar etdiyi mühüm qlobal ehtiyat valyutasıdır.
5. Avstraliya Dolları (AUD)
Avstraliya dolları Avstraliya Mərkəzi Bankı tərəfindən buraxılır. Avstraliya dolları bütün FX həcmlərinin 6%-dən çoxunu təşkil edir. Avstraliya dolları əmtəə valyutası kimi tanınır, çünki Avstraliya böyük miqdarda mallar, xüsusilə də kömür və dəmir filizi ixrac edir. Əmtəə qiymətləri və qlobal tələb Avstraliya dollarının dəyərinə təsir edən güclü amillərdir. Avstraliya iqtisadiyyatı xüsusən də Çin ilə olan ticarətdən çox asılıdır. Çində artan tələb Avstraliya dollarına tələbi artıra və ya azalda bilər.
Bizi sosial şəbəkələrdən izləyin!!
