Müəllif: Gülnar Əhmədli, Banco.az
Mövcud texnologiyaların tətbiqində yeni texnologiyalar və innovasiyalar həm biznesə, həm də istifadəçilərə təsir edir və hər ikisinin dünya ilə qarşılıqlı əlaqəsini sürətlə dəyişir.
2024-cü ildə və ondan sonra həm gündəlik həyatımıza, həm də iş həyatımıza ən çox təsir edəcəyi gözlənilən texnologiya və tendensiyalar bunlardır:
Süni intellekt
Süni intellekt insan keyfiyyətlərinə (yəni danışmaq, oxumaq, görmək və hətta emosiyaları tanımaq) malik maşınlarla əlaqəli və eyni zamanda təkrarlanan qarşılıqlı təsirlərdən “öyrənə bilən” bir texnologiyadır. Məkanlarına, yerinə yetirdikləri vəzifəyə və aparılan söhbətə uyğunlaşan alqoritmlərdən istifadə edərək, maşınlar mürəkkəb, təhlükəli və ya yorucu işləri insanlardan çox daha dəqiq və ya daha sürətli yerinə yetirə bilir. 2026-cı ilə qədər bütün növ proqram təminatı müəyyən dərəcədə süni intellektdən istifadə edəcək və mobil proqramların 70%-i süni intellektlə genişləndiriləcək. Süni intellekt həm də rəqiblər üzərində rəqabət üstünlüyü təklif edir. Ondan istifadə etməklə siz məhsul və xidmətlərinizi daim dəyişən bazar şərtlərinə daha asan uyğunlaşdıra bilərsiniz.
Virtual reallıq
Real vaxt rejimində 3D təsvirləri səs, yer və hətta qoxu kimi hisslərlə birləşdirən sistemlər insanlara real vaxtda virtual mühitlər yaratmağa imkan verir. Bu, sadəcə əyləncə məqsədli bir şey deyil. Müəssisələr incəsənətdən əyləncəyə, biznesdən təhsilə və hətta hərbiyə qədər geniş tətbiqlərdə virtual reallıq texnologiyasından istifadə edirlər. Həkimləri, müəllimləri və polis məmurlarını öyrətmək üçün istifadə edilən bu texnologiya həm də ağıllı cihazlarda istifadəçiləri əyləndirmək üçün istifadə olunur. AR (artırılmış reallıq) texnologiyasının istifadəsi getdikcə artacaq və süni intellektlə istifadə edildikdə hətta tikinti və memarlıq kimi sektorlarda da geniş yayılacaq. Bir müəssisə olaraq, müştəri bazanızla ünsiyyətinizi asanlaşdırmaq və ya hətta onu fiziki mağazanızın bir hissəsi kimi istifadə edə bilərsiniz.
Blokçeyn
Rəqəmsal valyuta bitkoin demək olar ki, hər kəsin diqqətini blokçeyn texnologiyasına yönəltdi. Lakin bu texnologiya həm də bütün növ əməliyyatları saxlamaq və yoxlamaq üçün istifadə edilə bilər. Bu səbəblə də demək olar ki, hər bir işdə istifadə edilə bilər. Şirkətlər inventarların idarə edilməsi və qeydlərin saxlanması kimi məqsədlər üçün blokçeyn texnologiyasından getdikcə daha çox istifadə edirlər. Qarşıdakı illərdə bundan istifadənin geniş yayılacağı gözlənilir.
Avtomatlaşdırma
Robotlar 1960-cı illərdən etibarən istehsal prosesində istifadə olunur, ona görə də avtomatlaşdırma yeni texnologiya deyil. Lakin onu texnoloji tendensiyalara qaytaran maşın öyrənmə sistemlərindəki irəliləyişlər nəticəsində avtomatlaşdırmanın imkan verdiyi transformasiyanın miqyası və genişliyidir. Başqa sözlə, onlar artıq yalnız boltları bərkitmək üçün fabriklərdə istifadə edilmir. Onlar hətta biznesin sənədlərini izləyə və ya insan resursları şöbəsinin işini idarə edə bilərlər. Bir sözlə, avtomatlaşdırma geniş iqtisadi və sosial nəticələrlə texnoloji dəyişikliklərin əsas mərkəzinə çevrilmək potensialına malikdir.
Beyin-kompüter interfeysi
İlon Maskın Neuralink-i sadəcə texnoloji möcüzə deyil, o, 2024-cü ildə və ondan sonrakı dövrdə ən mühüm tendensiyalardan biri kimi bütün dünyanı dəyişdirmək potensialına malikdir. İnsan potensialını yenidən müəyyən etmək üçün nəzərdə tutulmuş bu innovativ beyin-kompüter interfeysi görmə, motor funksiyası və nitq daxil olmaqla kritik fiziki qabiliyyətləri hesablama sistemləri ilə birləşdirməyi hədəfləyir. Başqa sözlə, "Neuralink" ətrafımızdakı dünya ilə qarşılıqlı əlaqəmizi tamamilə dəyişdirmək potensialına malikdir. 2023-cü ildə FDA təsdiqini alan bu təşəbbüs, ilk insan sınaqları üçün əlillərdən istifadə edərək sürətlə irəliləyir.
Dron texnologiyası
Dronlar bütün sənayelərdə səmərəliliyi artırır və hətta mürəkkəb əməliyyatları həm tez, həm də asan edir.
Drone texnologiyası hər sektorda istifadə oluna biləcək potensiala sahib olduğu üçün getdikcə daha çox əhəmiyyət kəsb edəcək bir tendensiyadır və hətta hərbi məqsədlər üçün də istifadə oluna biləcəyini nəzərə alsaq, 2024-cü ildə və sonrasında da kifayət qədər təsirli olmağa davam edəcək.
Kvant kompüterləri
Kvant kompüterləri kvant fizikasının kvant dolaşıqlığı və superpozisiya kimi qəribə elementlərindən istifadə edərək eyni vaxtda çoxlu sayda hesablamalar aparmaq qabiliyyətinə malikdir. Bu yolla onlar bitləri ənənəvi kompüterlər kimi 1 və ya 0 kimi deyil, eyni zamanda birdən çox vəziyyətdə mövcud ola bilən kvant bitləri (qubitlər) kimi görürlər. Banklar və maliyyə xidmətləri təşkilatları kvant texnologiyasının ilk istifadəçiləri sırasındadır.
Kvant texnologiyası kompüterlərdən istifadə edən hər işi sürətləndirmir, lakin biz onun faydalarını 2024-cü ildə dərman kəşfi, genom sıralaması, kriptoqrafiya, meteorologiya və materialşünaslıq daxil olmaqla, hesablama intensivliyi olan sektorlarda istifadə olunmağa başlayanda daha çox görəcəyik. Kvant kompüterləri planetimizin üzləşdiyi problemləri həll etmək üçün böyük potensiala malikdir və yaxın gələcəkdə digər texnologiyalarla birlikdə istifadə edildikdə, onların edə biləcəyi işlərdə praktiki olaraq heç bir məhdudiyyət yoxdur.
Kibermüdafiə
Araşdırmalar göstərir ki, son üç ildə hər iki müəssisədən biri kiberhücumun qurbanı olub. Bu hücumların sənayeyə vurduğu zərərin 2024-cü ilin sonuna kimi 10 trilyon dolları keçəcəyi gözlənilir. Bu artan təhlükə təbii olaraq kibertəhlükəsizliyi 2024-cü il və sonrakı illər üçün ən vacib tendensiyalardan birinə çevirir.
Bu kontekstdə indi kibertəhlükəsizlik əvəzinə “kiber müdafiə” istifadə edilir, çünki o, daha yaxşı təhlükəsizlik səviyyəsi üçün alına biləcək tədbirləri də əhatə edir. Süni intellekt və maşınların öyrənilməsi vasitəsilə kibermüdafiə sistemlərinin avtomatlaşdırılmasından da faydalanmaq mümkündür. Kibertəhlükələr getdikcə təkmilləşir və onlara qarşı mübarizə aparmaq üçün nəzərdə tutulan tədbirlər də eyni dərəcədə təkmilləşir. Bu, kibermüdafiəni 2024-cü il ərzində getdikcə nəzərə çarpan tendensiyaya çevirəcək.
Bizi sosial şəbəkələrdən izləyin!!
