Kənd əhalisinin şəhərlərə köçərək şəhər əhalisinin sayının artması, şəhərlərin böyüməsi, şəhərlərin rolunun yüksəlməsi urbanizasiya adlanır. Urbanizasiya səviyyəsi Dünya Bankı və BMT tərəfindən qiymətləndirilir.

Urbanizasiya şəhərlərdə sənayeləşmənin daha sürətlə getməsi, iş imkanlarının çox olması və daha yaxşı sosial imknalardan irəli gəlir. Hər kəs daha yaxşı yaşamaq, təhsil almaq, daha çox qazanmaq, daha yaxşı istirahət etmək arzusundadır. Lakin hər şeyin daha yaxşısını əldə etmək arzusu, başqa sözlə desək, kənd əhalisinin şəhərlərə axını bir sıra problemlər ortaya çıxardır.

Bu zaman şəhərlərdə sıxlığın artması nəqliyyat və mənzil problemlərini ortaya çıxarır. Nəqliyyat vasitələrinin artması tıxacların artmasına bu isə vaxt itkisi və gərginliyə səbəb olur. Əhalinin mənzillərə nisbətən çox olması isə mənzil bazarında qiymətləri artırır.

Əhalinin artması əmək ehtiyatının artmasıdır ki, bu da işsizliyi yaradan amillərdəndir. İşsizliyin bu səbəbdən artması cinayətkarlıq, oğurluq kimi mənfi halların artması deməkdir.

Eyni zamanda, urbanizasiya yüksək olan şəhərlərin ekologiyası da korlanır.

Şəhər əhalisinin daha çox olduğu ölkələr Çin, Hindistan və ABŞ-dır. Bu həmin ölkələrin əhali sayının çoxluğu ilə əlaqədardır. Azərbaycan bu sıralamada 86-cı yerdə olmaqla Gürcüstan və Ermənistanı qabaqlayır. Lakin bu rəqəmlər ölkələrin urbanizasiya səviyyəsini o qədər də əks etdirmir. Ölkə əhalisinin sayının fərqli olması bu göstəriciyə təsir göstərir. Məsələn, Sinqapur, Monako və s. kimi şəhər-dövlətləri bir şəhərdən ibarət olduğundan urbanizasiya səviyyəsi 100%-dir. 

Urbanizasiya səviyyəsi şəhərdə yaşayan əhalinin ümumi ölkə əhalisinə nisbəti kimi hesablanır. Ən çox şəhər əhalisi Çində olsa da, 59% urbanizasiya səviyyəsi ilə Ermənistandan (63%) geridə qalır. Azərbaycanda isə bu səviyyə 56%-dir. Yəni, Əhalinin 56%-i şəhərlərdə cəmləşmişdir.

Tərlan Qəhrəmanova, Banco.az