Bu gün Türkiyə Mərkəzi Bankının Sentyabr iclası keçiriləcək. İclasda faizin artırılacağı gözlənilir.
Bazarlar faizin 4,25 bənd artırılaraq 17,75%-dən 22%-ə qaldırılacağını gözləyir. Hazırda Türkiyə Mərkəzi Bankının rəsmi bir həftəlik repo faizi 17,75% olsa da, maliyyələşmə 19.25%-dən həyata keçirilir. Bu səbəbdən xalis faiz artımının 2,75 bənd olacağı gözlənilir.
Bir çox analitiklər faizin 4-5 bənd artırılacağını gözləyir. Proqnozlar 10 bəndə kimi çıxır.
Ən pis ssenari Mərkəzi Bankın faiz artırmamasıdır.
Türkiyədə hesab edirlər ki, Mərkəzi Bank faizi artıracaqdır, amma nisbət yüksək olmayacaqdır. Mərkəzi Bank müstəqil olsa da, reallıqda "Sarayın" əmrlərini yerinə yetirir. Ərdoğan və məsləhətçiləri yüksək faizə qarşı olduqlarından Mərkəzi Bank müstəqil qərar qəbul edə bilmir.
Müstəqil analitiklər qeyd edirlər ki, yüksək və ya aşağı faiz bəndində olmasından asılı olmayaraq faizin artırılması çıxış yolu deyil. Əgər, ölkə ciddi qənaət tədbirləri görməsə, hökumət Mərkəzi Banka müdaxiləyə son qoymasa və Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan Qərbi hədələməyi dayandırmasa Lirənin ucuzlaşması davam edəcəkdir. Analitiklərin sözlərinə görə, Rəcəb Tayyib Ərdoğan ABŞ ilə barışmağa məcburdur. Əks halda yüksələn məzənnə və faizlər ilə ölkədə şirkət iflasları artacaq və seçicilər işlərini itirəcəklər. Ərdoğan seçicilərini itirməmək üçün özünü dəyişdirərək ABŞ ilə barışmaq yolunu seçəcəkdir. Əgər bu ssenari reallaşarsa Dolların 5,5 lirəyə düşəcəyi gözlənilir. Əksinə, ölkə xərclərini ciddi şəkildə azaltmasa, Ərdoğan ABŞ və qlobal maliyyə təşkilatları ilə düşmənçiliyi davam etdirərsə Dolların yenidən 7 lirəni keçəcəyi bildirilir.
Türkiyə büdcə və cari kəsirini (idxalı ixracını üstələyir) azaltmaq üçün “kəmər sıxmaq” məcburiyyətindədir. Qənaət tədbirləri həyata keçirilmədiyindən Dollara tələb yüksək olaraq qalır.
İnvestorların Türkiyədə Mərkəzi Bankının və məhkəmlərin müstəqilliyinə şübhə etmələri də Lirə üzərində təzyiqdir. Prezident idarə üsulu xarici investorları hürkütdüyündən ölkəyə valyutanın daxil olması azalıb. İnvestorlar Prezident və köməkçilərinin iqtisadiyyata yerli-yersiz müdaxilə etməyəcəklərindən əmin olmaq istəyirlər.
Qısası Türkiyədə vəziyyət mürəkkəbdir və analitiklər yaranmış vəziyyəti “pişiyin quyruğunu qovmasına” bənzədirlər.
Bir çox iqtisadçı hesab edir ki, 13 Sentyabr Türk Lirəsi üçün "böyük" gün olacaqdır. Onlara görə, Mərkəzi Bank faiz artırmaqla bazarları rahatlaşdıracaqdır və Lirənin bahalaşmasına səbəb olacaqdır.
Qeyd edək ki, xeyli müddətdir Türkiyə Mərkəzi Bankının faiz artıracağı böyük ehtimalla gözlənirdi və bu ehtimal artıq məzənnədə əks olunub. Dollar/TL məzənnəsi 6.70 səviyyələrindən 6.34 səviyyələrinədək düşüb. Önəmli olan Mərkəzi Bankın faizi nə qədər artırması olacaqdır. Əgər Türkiyə Mərkəzi Bankı faizi proqnozdan (4,25 bənddən) yüksək rəqəmlərdə artırarsa Türk Lirəsi bir qədər də dəyər qazana bilər. Əks halda Türk Lirəsinin ucuzlaşacağı ehtimalı yüksəkdir.
Türkiyə Mərkəzi Bankı faiz qərarını Bakı vaxtı ilə saat 15:00-da açıqlayacaqdır.
Qeyd edək ki, Bakı vaxtı ilə saat 07:30-da Dollar 6.34 lirəyə bərabər olub.
Marja.az
